Wraz z rozwojem technologii coraz częściej pojawiają się pytania o przyszłość wielu zawodów. Jednym z obszarów, w którym automatyzacja odgrywa coraz większą rolę, jest dziennikarstwo. Chociaż na razie trudno mówić o całkowitym zastąpieniu dziennikarzy przez roboty, to jednak pewne procesy redakcyjne ulegają automatyzacji. Jakie są zatem szanse i zagrożenia związane z wprowadzaniem technologii do świata mediów?
Zastosowanie automatyzacji w mediach
W ostatnich latach coraz powszechniejsze staje się wykorzystanie algorytmów i sztucznej inteligencji do tworzenia treści, które do tej pory wymagały pracy dziennikarza. Chodzi tu przede wszystkim o teksty o charakterze informacyjnym, bazujące na suchych danych, takie jak raporty giełdowe, wyniki sportowe czy prognozy pogody. Automatyzacja pozwala na szybszą i tańszą produkcję takich treści.
Oprogramowanie potrafi też generować artykuły na podstawie szablonów napisanych przez dziennikarzy. W ten sposób powstają na przykład krótkie teksty o lokalnych wydarzeniach. Robot zastępuje w tym przypadku rutynową pracę reportera.
Trzecim obszarem automatyzacji są media społecznościowe. Algorytmy potrafią samodzielnie publikować posty i prowadzić proste interakcje z odbiorcami, odciążając redaktorów odpowiedzialnych za te kanały.
Szybsza publikacja
Najważniejszą zaletą automatyzacji procesów dziennikarskich jest możliwość publikowania treści w znacznie krótszym czasie. Dane mogą być przetwarzane natychmiast po pojawieniu się, a gotowe artykuły trafiać od razu na stronę redakcji.
Tańsza produkcja
Drugą istotną korzyścią jest obniżenie kosztów. Zautomatyzowany proces nie wymaga zaangażowania dziennikarza, a więc pozwala zaoszczędzić na wynagrodzeniach. Teksty generowane automatycznie są znacznie tańsze.
Mniej błędów
Trzecią zaletą automatyzacji jest ograniczenie liczby błędów. Algorytmy bazują na danych źródłowych i szablonach, więc nie popełniają literówek czy nie zniekształcają informacji. Pozwala to zwiększyć jakość i wiarygodność treści.
Automatyzacja a jakość dziennikarstwa
Choć automatyzacja niesie ze sobą wymienione wcześniej korzyści, to pojawiają się obawy, że może negatywnie wpłynąć na poziom dziennikarstwa. Krytycy wskazują, że teksty tworzone przez algorytmy są pozbawione wartości dodanej, jaką daje ludzka kreatywność.
Brak kreatywności
Podstawowym zarzutem jest to, że automatycznie wygenerowane treści są do siebie podobne i schematyczne. Brakuje w nich oryginalności, ciekawego ujęcia, elementu zaskoczenia. Są poprawne, ale nie wnoszą wiele wartości dla odbiorcy.
Problemy etyczne
Drugi problem to kwestie etyczne. Algorytmy nie potrafią rozróżnić informacji wrażliwych czy kontrowersyjnych. Mogą bezkrytycznie powielać uprzedzenia ukryte w danych. Dziennikarz potrafi natomiast ocenić kontekst i dostosować przekaz.
Utrata stylu autorskiego
Automatyzacja grozi też utratą charakterystycznego stylu najlepszych autorów. Ich teksty wyróżniają się na tle innych, a czytelnicy to doceniają. Zautomatyzowane treści są za to jednolite i bezbarwne.
Czytaj więcej: Zmiany w Dziennikarstwie w 2023 Roku: Co Nowego?
Wpływ na rolę dziennikarza
Wraz z postępującą automatyzacją zmienia się rola, jaką pełni dziennikarz w redakcji. Choć na razie trudno mówić o zastąpieniu ludzi przez maszyny, to jednak zawód ewoluuje.
Mniej rutynowej pracy
Dziennikarze są zwalniani z obowiązku tworzenia schematycznych, rutynowych treści. Nie muszą już codziennie pisać wielu krótkich newsów czy raportów. Zamiast tego mogą skupić się na ambitniejszych projektach.
Więcej czasu na istotne tematy
Automatyzacja pozwala też zaoszczędzić czas, który reporterzy mogą poświęcić na bardziej wymagające tematy. Zamiast pisać o sprawach bieżących, mogą drążyć istotne społecznie zagadnienia.
Konieczność nowych umiejętności
Z drugiej strony automatyzacja wymusza na dziennikarzach zdobywanie nowych kompetencji. Muszą oni np. nauczyć się obsługi programów do generowania treści i weryfikacji ich poprawności.
Przyszłość zawodu dziennikarza
Jak zatem może wyglądać przyszłość dziennikarstwa wdobie rosnącej automatyzacji? Czy zawód dziennikarza zniknie, czy jednak odnajdzie się w nowej rzeczywistości?
Zmiana profilu kompetencji
Na pewno zmieni się profil kompetencji potrzebnych w tym zawodzie. Liczyć się będą umiejętności techniczne związane z obsługą algorytmów i sprawdzaniem jakości generowanych treści.
Współpraca człowiek-maszyna
Prawdopodobny jest model hybrydowy, w którym dziennikarze nadzorują i uzupełniają działanie automatów. Łączą kreatywność z szybkością i skalowalnością algorytmów.
Nadzór nad automatyzacją
Kluczowe stanie się zapewnienie jakości i poprawności treści. Dziennikarz będzie pełnił funkcję gatekeepera, odpowiadającego za weryfikację informacji.
Automatyzacja a jakość informacji
Wprowadzenie zaawansowanych technologii do świata mediów rodzi jednak pewne obawy dotyczące jakości i wiarygodności informacji.
Wyzwanie weryfikacji treści
Pojawia się pytanie, kto i w jaki sposób będzie weryfikował poprawność treści tworzonych automatycznie. To istotne wyzwanie dla całej branży medialnej.
Ryzyko manipulacji algorytmami
Kolejny problem to ryzyko celowej manipulacji działaniem algorytmów przez nieuczciwe podmioty. Może to prowadzić do rozpowszechniania fałszywych informacji.
Potrzeba regulacji i standardów
Wreszcie pojawia się konieczność wypracowania standardów i dobrych praktyk w zakresie automatyzacji procesów dziennikarskich. Potrzebne są regulacje gwarantujące transparentność i odpowiedzialność.
Podsumowując, automatyzacja niesie ze sobą zarówno nadzieje, jak i obawy dla przyszłości dziennikarstwa. Kluczowe będzie znalezienie złotego środka łączącego zalety technologii i czynnika ludzkiego. Przy odpowiednim podejściu dziennikarstwo może wkroczyć w nową erę, zachowując swoją wartość dla społeczeństwa.
Podsumowanie
Automatyzacja procesów dziennikarskich to nieunikniony kierunek rozwoju medialnego świata. Niesie ze sobą szanse, ale też wyzwania dla przyszłości tego zawodu. Aby skorzystać z zalet automatyzacji, konieczne jest zachowanie krytycznej perspektywy i dbałość o jakość treści. Kluczowe jest znalezienie modelu łączącego możliwości technologii z najlepszymi cechami pracy dziennikarza. Tylko człowiek dysponuje kreatywnością, wrażliwością i zdolnością krytycznej oceny. Jeśli uda się połączyć te atuty z szybkością i skalowalnością automatyzacji, dziennikarstwo ma szansę rozwinąć skrzydła w cyfrowym świecie.
